HISTORIA NA FOTOGRAFII | Czwartek, 26 czerwca 2014
Gdy wybuchła I wojna światowa, Polski nie było na mapach świata, ale od samego początku ziemie polskie stały się jednym z głównych terenów działań zbrojnych. W armiach państw zaborczych służyło ok. 3,4 mln Polaków, którzy musieli walczyć przeciwko sobie. W Zachodniej Galicji i Królestwie Polskim toczyły się długotrwałe walki pozycyjne. Już latem 1914 r. Rosjanie uderzyli na Prusy Wschodnie, w sierpniu zostali pobici pod Tannenbergiem, a we wrześniu w bitwie nad Jeziorami Mazurskimi. Po zajęciu Rzeszowa omal nie doszli do Krakowa. W grudniu zostali zatrzymani w bitwie pod Limanową (2-12 grudnia 1914). Niemcy po zwycięstwach w Prusach Wschodnich zajęli Warszawę. W dniach 11 listopada do 6 grudnia 1914 toczyła się bitwa pod Łodzią - jedna z największych na froncie wschodnim, wygrana przed Niemców. Zimowe bitwy w rejonie Karpat nie przynosiły rozstrzygnięcia. Majowa kontrofensywa niemiecko-austriacko-węgierska doprowadziła do przerwania frontu pod Gorlicami. Przełomowa bitwa rozegrała się tutaj 2-12 maja 1915, zapoczątkowała odwrót rozbitych wojsk rosyjskich. 3 czerwca 1915 Niemcy i Austriacy odbili Przemyśl, 22 czerwca wkroczyli do Lwowa. Wojna w Galicji zakończyła się, a główne działania przeniosły się do Królestwa Polskiego. W sierpniu 1915 r. Niemcy wkroczyli do Warszawy i padła twierdza Modlin. Podczas wojny poległo ponad pół miliona Polaków. Ludność cywilna, która była zmuszona do świadczeń na rzecz armii okupujących kraj, poniosła dotkliwe ofiary. Walczące wojska niszczyły i grabiły kraj, stosowały taktykę spalonej ziemi. Rosjanie, wycofując się na wschód podpalili szyby naftowe w Galicji i deportowali setki tysięcy ludzi. Natomiast Niemcy wywozili do Rzeszy całe fabryki, przede wszystkim z terenu Łodzi. W latach 1914-1920 zniszczeniu uległo około 30 proc. majątku narodowego na ziemiach polskich, a poziom produkcji przemysłowej w roku 1919 spadł do 30 proc. stanu z roku 1913 w tych samych granicach. Straty materialne szacowano na 73 mld franków francuskich. Na ziemiach polskich wycięto jedną trzecią lasów, zniszczono 4 mln hektarów pól, 40 proc. mostów, 60 proc. dworów kolejowych. W wyniku wojny możliwe było jednak odtworzenie niepodległego państwa polskiego.
1 / 28
Kalisz. Plac św. Józefa zniszczony podczas I wojny światowej
Źródło: Z archiwum Narodowego Archiwum Cyfrowego