Firlej Jan (1521 - IV 1574)
Marszałek wielki koronny, wojewoda krakowski, przywódca innowierców.
W młodości studiował w Lipsku i Padwie. Odziedziczony po rodzicach: Piotrze, wojewodzie ruskim i Katarzynie z Tęczyńskich, majątek powiększył znacznie dzięki posagowi (46 tys. zł) żony Zofii, córki Seweryna Bonera. W sprawach publicznych popierał konsekwentnie króla Zygmunta Augusta, dzięki czemu zrobił świetną karierę, dochodząc do najwyższych godności w państwie i ochraniając swe majątki przed uszczupleniem na sejmach egzekucyjnych.
Po roku 1550 przeszedł na kalwinizm, zdobywając wkrótce znaczny autorytet wśród różnowierców małopolskich, pod koniec życia stając się ich niekwestionowanym liderem. Szczególną aktywnością wykazał się podczas bezkrólewia, stając się m.in. jednym z głównych autorów aktu konfederacji warszawskiej (gwarantującego wolność wyznania innowierców) i pilnując włączenia go do tzw. artykułów henrykowskich i do roty przysięgi nowego króla w katedrze krakowskiej (21 lutego 1574) - wymógł ją w okolicznościach zgoła niecodziennych, w sporze z prymasem uparcie obstając przy formule o zachowaniu pokoju między różniącymi się w wierze. I dopiął swego, wzbudzając aplauz szlachty jako obrońca jej wolności.
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000
