5 stycznia 1956 r. Pierwsze zebranie Klubu Krzywego Koła.

Spotkanie odbyło się w mieszkaniu Juliusza Wilczura-Garzteckiego i Ewy Garzteckiej, przy ulicy Krzywe Koło 26/28 – założycieli Klubu Krzywego Koła. Później spotkania klubu odbywały się w każdy czwartek od godz. 18.00 w Rynku Starego Miasta, w sali na I piętrze nad sklepem "Desy".

Klub Krzywego Koła działał w latach 1955-1962. Odbywały się w nim dyskusje i wygłaszano referaty.

"Klub Krzywego Koła odegrał kolosalną rolę, ja bym to nazwał rolą nie tylko forum dyskusyjnego, ale i wolnego, ogólnokształcącego uniwersytetu dla inteligencji warszawskiej" - twierdził Jan Józef Lipski, uczestnik spotkań i przewodniczący zarządu Klubu. Jakkolwiek już wówczas nikt nie miał wątpliwości, że został powołany za wyraźną "zachętą" i "błogosławieństwem" władz partyjnych.

Był znakomitym miejscem sondaży nastrojów wśród inteligencji - po latach okazało się, że pomysłodawcy Klubu współpracowali ze służbami bezpieczeństwa i składali meldunki z przebiegu spotkań.

Reklama

Historyk Andrzej Friszke określił Klub jako "wyjątkowe, w skali całego obozu socjalistycznego, legalne forum debaty ideowo-politycznej". Tak było rzeczywiście.

W spotkaniach uczestniczyła śmietanka naukowa i towarzyska Warszawy. Poruszano - jak relacjonuje Witold Jedlicki - bardzo zróżnicowane problemy. Od zebrań poświęconych XX Zjazdowi KPZR, czy X Plenum PZPR po wystąpienie Wiktora Woroszylskiego na temat Powstania Węgierskiego, Tadeusza Kotarbińskiego o wolności słowa czy Pawła Jasienicy na temat wydarzeń dyplomatycznych poprzedzających wrzesień 1939.

Władze zamknęły Klub w 1962 po prowokacji zorganizowanej po wystąpieniu marksisty, prof. Adama Schaffa. Pretekstem było pobicie asystenta prof. Schaffa przez pijanego osobnika, który okazał się byłym prokuratorem, nie związanym z Klubem.

W dniu rozwiązania Klub Krzywego Koła liczył 281 członków.

AS

W. Jedlicki, Klub Krzywego Koła, Instytut Literacki, Paryż 1963

INTERIA.PL
Dowiedz się więcej na temat: Paweł Jasienica
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy