Galicja w latach walki o autonomię po powstaniu styczniowym
Zabór austriacki w drugiej połowie XIX w. zaczął wchodzić w czas przeobrażeń politycznych i społecznych związanych ze zmianami w monarchii habsburskiej.
Początkiem zmian było powołanie do życia na początku lat sześćdziesiątych Rady Państwa w Wiedniu (jako pewnego rodzaju parlamentu ogólnopaństwowego) oraz sejmów prowincjonalnych. Konserwatyści krakowscy zaaprobowali proponowany przez Wiedeń plan reform, starając się uzyskać pewne dalsze ustępstwa, dotyczące m.in. spolszczenia szkół, urzędów i sądów w Galicji. Program ten poparli także demokraci lwowscy z Franciszkiem Smolką na czele.
W tej atmosferze odbyły się pierwsze wybory do krajowego sejmu galicyjskiego, do którego - w myśl obowiązującej ordynacji - wybrano 150 posłów.
Uprzywilejowaną pozycję w tym parlamencie zyskali ludzie majętni, co zapewniał im kurialny system wyborczy; jednakże stosunkowo duża liczba posłów z kurii tzw. małej własności, wprowadzonej celowo przez zaborcę, miała przeciwstawić szlachcie polskiej chłopa galicyjskiego (zarówno polskiego, jak ukraińskiego), gdyby ta prezentowała zbyt radykalne postulaty autonomiczne i federacyjne.
Sejm ten wybrał 38-osobową delegację do wiedeńskiej Rady Państwa; krajową zaś działalnością samorządową kierować miał wybrany przez sejm Wydział Krajowy, któremu przewodniczył marszałek sejmu, mianowany spośród posłów przez cesarza. Stanowił on organ wykonawczy samorządu w takim zakresie, w jakim dopuszczała ograniczona wówczas bardzo autonomia.
---
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 1999
----
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 1999
