Rządy Polski Ludowej 1944-1956. Wszystkie nazwiska i funkcje
Krótko po II wojnie światowej przystąpiono w Polsce do umacniania władzy komunistycznej. Pierwszym prezydentem Krajowej Rady Narodowej był Bolesław Bierut. Oto wykaz wszystkich przedstawicieli władz od 1944 do 1956 roku.
Prezydenci
Bolesław Bierut (prezydent Krajowej Rady Narodowej) 31 grudnia 1945 - 4 lutego 1947
Bolesław Bierut (prezydent Rzeczypospolitej) lutego 1947 - 20 listopada 1952 (data wygaśnięcia mandatu)
Przewodniczący Rady Państwa
Aleksander Zawadzki 1952 - 64
Premierzy
Edward Osóbka-Morawski (przewodniczący Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego) 21 lipca - 31 grudnia 1944
Edward Osóbka-Morawski (premier Rządu Tymczasowego) 31 grudnia 1944 - 28 czerwca 1945
Edward Osóbka-Morawski (premier Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej) 28 czerwca 1945 - 5 lutego 1947
Józef Cyrankiewicz 6 lutego 1947 - 20 listopada 1952
Bolesław Bierut 21 listopada 1952 - 18 marca 1954
Józef Cyrankiewicz 18 marca 1954 - 23 grudnia 1970
Krajowa Rada Narodowa
KRN w latach 1945 - 1947 pełniła rolę swego rodzaju parlamentu (nie pochodzącego z wyboru) wyposażonego w kompetencje ustawodawcze. Po utworzeniu TRJN w jej skład weszli przedstawiciele PSL i SP, jednak pozycję dominującą zajmowała PPR.
Skład KRN jesienią 1946 roku: PPR - 139 delegatów PPS - 112 delegatów SL - 60 delegatów PSL - 55 delegatów PSL "Nowe Wyzwolenie" - 2 delegatów.
Naczelne władze Polski Ludowej: SD - 38 delegatów SP - 8 delegatów Bezpartyjni - 30 delegatów.
Funkcję przewodniczącego KRN (od momentu jej powstania) pełnił Bolesław Bierut, który 31 grudnia 1945 roku otrzymał tytuł prezydenta KRN. W lipcu 1945 zastępcami przewodniczącego KRN (a następnie prezydenta KRN) zostali: Wincenty Witos - który nie przyjął stanowiska ze względu na stan zdrowia. Stanisław Szwalbe (PPS) Stanisław Grabski (bezpartyjny).
POLSKI KOMITET WYZWOLENIA NARODOWEGO (Powołany ustawą Krajowej Rady Narodowej z 21 lipca 1944)
Przewodniczący Edward Osóbka-Morawski (PPS)
Zastępca Przewodniczącego Wanda Wasilewska (PPR), Andrzej Witos (SL)
Kierownicy resortów:
Administracji Publicznej Stanisław Kotek-Agroszewski (SL)
Bezpieczeństwa Publicznego Stanisław Radkiewicz (PPR)
Gospodarki Narodowej i Finansów Jan Stefan Haneman (PPS)
Informacji i Propagandy Stefan Jędrychowski (PPR)
Komunikacji, Poczt i Telegrafów Jan Grubecki (SL)
Kultury i Sztuki Wincenty Rzymowski (SD)
Obrony Narodowej Michał Żymierski (PPR)
Zastępca kierownika resortu: Zygmunt Berling
Odszkodowań Wojennych Emil Sommerstein
Oświaty Stanisław Skrzeszewski (PPR)
Pracy i Opieki Społecznej Bolesław Drobner (PPS)
Rolnictwa i Reform Rolnych Andrzej Witos (SL)
Spraw Zagranicznych Edward Osóbka-Morawski (PPS)
Sprawiedliwości Jan Czechowski (SL)
W czasie istnienia PKWN (do 31 grudnia 1944) zaszły w jego strukturze i składzie następujące zmiany:
1. Utworzono w drodze podziału resortów Gospodarki Narodowej i Finansów oraz Komunikacji, Poczt i Telegrafów nowe resorty (dekretem PKWN z 1 grudnia 1944 roku):
Aprowizacji i Handlu kierownik Teodor Piotrowski (PPS)
Komunikacji kierownik Jan Rabanowski (SD)
Poczt i Telegrafów kierownik Tadeusz Kapeliński (SL)
Przemysłu kierownik Hilary Minc (PPR)
Skarbu kierownik Jan Stefan Haneman (PPS)
Rządy w latach 1944 - 47
2. Odwołano z PKWN następujących kierowników resortów: Stanisława Kotka-Agroszewskiego (20 listopada 1944), Jana Grubeckiego (4 listopada 1944) i Andrzeja Witosa (9 września 1944). Kierownikiem Resortu Komunikacji, Poczt i Telegrafów został Jan Rabanowski, kierownikiem Resortu Rolnictwa i Reform Rolnych - Edward Osóbka-Morawski, który zachował stanowisko przewodniczącego PKWN i kierownika Resortu Spraw Zagranicznych.
Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej (31 grudnia 1944 - 28 czerwca 1945)
Prezes Rady Ministrów Edward Osóbka-Morawski (PPS)
I wiceprezes Rady Ministrów Władysław Gomułka (PPR)
II wiceprezes Rady Ministrów Stanisław Janusz (SL)
Ministrowie:
Administracji Publicznej Józef Maślanka (SL), od 7 kwietnia 1945 Edward Ochab (PPR)
Aprowizacji i Handlu Teodor Piotrowski (PPS), od 7 kwietnia 1945 Jerzy Sztachelski (PPR)
Bezpieczeństwa Publicznego Stanisław Radkiewicz (PPR)
Informacji i Propagandy Stefan Matuszewski (PPS)
Komunikacji Jan Rabanowski (SD)
Kultury i Sztuki Wincenty Rzymowski (SD), od 3 maja 1945 Edmund Zalewski (SL)
Oświaty Stanisław Skrzeszewski (PPR)
Obrony Narodowej Michał Żymierski (PPR)
Poczt i Telegrafów Tadeusz Kapeliński (SL)
Pracy, Opieki Społecznej i Zdrowia Wiktor Trojanowski (PPS) Przemysłu Hilary Minc (PPR)
Rolnictwa i Reform Rolnych Edward Bertold (SL) Skarbu Konstanty Dąbrowski (PPS)
Sprawiedliwości Edmund Zalewski (SL), od 3 maja 1945 Henryk Świątkowski (PPS)
Spraw Zagranicznych Edward Osóbka-Morawski (PPS), od 3 maja 1945 Wincenty Rzymowski (SD)
Dekretem z 11 kwietnia 1945 zlikwidowane zostało Ministerstwo Pracy, Opieki Społecznej i Zdrowia, natomiast dekretem z 24 maja 1945 utworzono ministerstwa:
Odbudowy Michał Kaczorowski (PPS)
Pracy i Opieki Społecznej Wiktor Trojanowski (PPS)
Zdrowia Franciszek Litwin (SL)
Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej 28 czerwca 1945 - 6 lutego 1947
Prezes Rady Ministrów Edward Osóbka-Morawski (PPS)
I wiceprezes Rady Ministrów Władysław Gomułka (PPR)
II wiceprezes Rady Ministrów Stanisław Mikołajczyk (SL, PSL)
Ministrowie:
Administracji Publicznej Władysław Kiernik (SL, PSL)
Aprowizacji i Handlu Jerzy Sztachelski (PPR)
Bezpieczeństwa Publicznego Stanisław Radkiewicz (PPR)
Informacji i Propagandy Stefan Matuszewski (PPS)
Komunikacji Jan Rabanowski (SD)
Kultury i Sztuki Władysław Kowalski (SL)
Leśnictwa Stanisław Tkaczow (PPR)
Obrony Narodowej Michał Żymierski (PPR)
Odbudowy Michał Kaczorowski (PPS)
Oświaty Czesław Wycech (SL, PSL)
Pracy i Opieki Społecznej Jan Stańczyk (PPS), Adam Kuryłowicz (PPS)
Poczt i Telegrafów Tadeusz Kapeliński (do 13 listopada 1945), Roman Podlaski (SL)
Przemysłu Hilary Minc (PPR)
Rolnictwa i Reform Rolnych Stanisław Mikołajczyk (SL, PSL)
Skarbu Konstanty Dąbrowski (PPS)
Sprawiedliwości Henryk Świątkowski (PPS)
Spraw Zagranicznych Wincenty Rzymowski (SD)
Zdrowia Franciszek Litwin (SL)
Ziem Odzyskanych (utworzone 13 listopada 1945) Władysław Gomułka (PPR)
Żeglugi i Handlu Zagranicznego (utworzone 8 stycznia 1946) Stefan Jędrychowski (PPR)
Rządy w latach 1944 - 47
Rząd Rzeczypospolitej Polskiej (powołany 6 lutego 1947 roku)
Prezes Rady Ministrów Józef Cyrankiewicz (PPS)
I wiceprezes Rady Ministrów Władysław Gomułka (PPR) - odwołany w styczniu 1949 roku; styczeń - czerwiec 1949 i 1950 - 52 - Aleksander Zawadzki (PZPR)
II wiceprezes Rady Ministrów Antoni Korzycki (SL)
Ministrowie:
Administracji Publicznej Edward Osóbka-Morawski (PPS)
Aprowizacji i Handlu Włodzimierz Lechowicz (SD), od lutego 1949 Tadeusz Dietrich (PZPR); zmiana nazwy na Ministerstwo Handlu Wewnętrznego
Bezpieczeństwa Publicznego Stanisław Radkiewicz (PPR)
Informacji i Propagandy Feliks Widy-Wirski (SP) kierownik ministerstwa Komunikacji Jan Rabanowski (SD)
Kultury i Sztuki Stefan Dybowski (SL)
Lasów Bolesław Podedworny (SL)
Obrony Narodowej Michał Żymierski (PPR), od listopada 1949 - Konstanty Rokossowski (PZPR)
Odbudowy Michał Kaczorowski (PPS)
Oświaty Stanisław Skrzeszewski (PPR), od lipca 1950 - Witold Jarosiński (PZPR)
Poczt i Telegrafów Jan Putek (SL), od stycznia 1948 - Wacław Szymanowski (SL)
Pracy i Opieki Społecznej Kazimierz Rusinek (PPS)
Przemysłu Hilary Minc (PPR)
Rolnictwa i Reform Rolnych Jan Dąb-Kocioł (SL)
Skarbu Konstanty Dąbrowski (PPS)
Sprawiedliwości Henryk Świątkowski (PPS)
Spraw Zagranicznych Zygmunt Modzelewski (PPR), od marca 1951 - Stanisław Skrzeszewski (PZPR)
Szkół Wyższych i Nauk (utworzone w kwietniu 1950) Adam Rapacki (PZPR)
Zdrowia Tadeusz Michejda (SP), od stycznia 1951 - Jerzy Sztachelski (PZPR)
Ziem Odzyskanych Władysław Gomułka (PPR) do stycznia 1949
Żeglugi i Handlu Zagranicznego Ludwik Grosfeld (PPS) jako kierownik, od kwietnia 1947 - Adam Rapacki (PZPR),
od lipca 1950 - Mieczysław Popiel (PZPR)
Bez teki Wincenty Rzymowski (SD)
Bez teki Wincenty Baranowski (SL)
Rząd PRL 21 listopada 1952 - października 1956
Premier Bolesław Bierut (PZPR), od marca 1954 - Józef Cyrankiewicz (PZPR)
Wicepremierzy Józef Cyrankiewicz, Władysław Dworakowski (obaj do marca 1954), Piotr Jaroszewicz,
Jakub Berman (1954 - 56), Tadeusz Gede (czerwca - października 1956), Piotr Jaroszewicz, Stefan Jędrychowski, Hilary Minc, Zenon Nowak, Konstanty Rokossowski (wszyscy PZPR)
Ministrowie:
Bezpieczeństwa Publicznego Stanisław Radkiewicz (PZPR); w grudniu 1954 w miejsce MBP utworzono MSW - Władysław Wicha (PZPR).
Budownictwa Miast i Osiedli Roman Piotrowski (PZPR)
Budownictwa Przemysłowego Czesław Babiński (PZPR)
Energetyki Bolesław Jaszczuk (PZPR)
Finansów Tadeusz Dietrich (PZPR)
Gospodarki Komunalnej Feliks Baranowski(PZPR), od lutego 1956 - Kazimierz Mijal
Górnictwa Ryszard Nieszporek (PZPR), od maja 1954 - Piotr Jaroszewicz, od marca 1956 Franciszek Waniołka (PZPR)
Handlu Wewnętrznego Marian Minor (PZPR)
Handlu Zagranicznego Konstanty Dąbrowski (PZPR)
Hutnictwa Kiejstut Żemajtis (PZPR)
Kolei Ryszard Strzelecki (PZPR)
Kontroli Państwowej Franciszek Jóźwiak (PZPR), od kwietnia 1955 - Roman Zambrowski
Kultury i Sztuki Włodzimierz Sokorski (PZPR), od kwietnia 1956 - Karol Kuryluk (PZPR)
Leśnictwa Tadeusz Podedworny (ZSL)
Obrony Narodowej Konstanty Rokossowski (PZPR), od listopada 1956 Marian Spychalski
Oświaty Witold Jarosiński (PZPR), od listopada 1956 - Władysław Bieńkowski
PGR-ów Hilary Chełchowski (PZPR), od grudnia 1954 - Stanisław Radkiewicz, od kwietnia 1956 - Mieczysław Moczar (PZPR), zniesione w listopadzie 1956 roku
Poczt i Telegrafów Wacław Szymanowski (ZSL)
Pracy i Opieki nie obsadzone, od marca 1956 - Społecznej Stanisław Zawadzki (PZPR)
Przemysłu Chemicznego Bolesław Rumiński (PZPR)
Przemysłu Drobnego i Rzemiosła Adam Żebrowski (PZPR)
Przemysłu Drzewnego nie obsadzone, w lipcu 1956 połączone z Papierniczego z Ministerstwem Leśnictwa
Przemysłu Lekkiego Eugeniusz Stawiński (PZPR)
Przemysłu Maszynowego Julian Tokarski (PZPR)
Przemysłu Materiałów Budowlanych nie obsadzone, od marca 1955 - Stefan Pietrusiewicz (PZPR)
Przemysłu Rolnego i Spożywczego Mieczysław Hoffman (PZPR)
Rolnictwa Jan Dąb-Kocioł (ZSL)
Spraw Zagranicznych Stanisław Skrzeszewski (PZPR), od kwietnia 1956 - Adam Rapacki (PZPR)
Sprawiedliwości Henryk Świątkowski (PZPR), od kwietnia 1956 - Zofia Wasilkowska (PZPR)
Szkolnictwa Wyższego Adam Rapacki (PZPR), od kwietnia 1956 - Stefan Żółkiewski (PZPR)
Transportu Drogowego i Lotniczego Jan Rustecki (PZPR)
Zdrowia Jerzy Sztachelski (PZPR), od listopada 1956 - Rajmund Barański
Żeglugi Mieczysław Popiel (PZPR)
Szef Urzędu Rady Ministrów Kazimierz Mijal (PZPR) do lutego 1956 roku
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000
